Mỗi dân tộc đều có trang phục đặc trưng riêng của mình. Người Việt Nam luôn tự hào với chiếc Áo dài vì tôn lên được những nét đẹp của người phụ nữ, người phụ nữ Trung Quốc trở nên mảnh mai hơn với Sườn Xám, phụ nữ Ấn Độ lại cực kì quyến rũ hơn trong bộ Sari nữa kín nữa hở và phụ nữ Nhật Bản lại dịu dàng e ấp trong chính trang phục Kimono của họ.
Phụ nữ Nhật Bản lại dịu dàng e ấp trong trang phục Kimono
Kimono theo tiếng Nhật nghĩa là trang phục để chỉ chung tất cả các loại quần áo nhưng trải qua những thăng trầm, biến có trong lịch sử với những lần thay đổi hình dáng, màu sắc, tên gọi Kimono đã trở thành cái tên quen thuộc và nổi tiếng toàn thế giới khi nói về trang phục người Nhật.
Thiếu nữ Nhật Bản trình diễn trang phục Kimono
Kimono không phải người nào, lứa tuổi nào, tầng lớp xã hội nào cũng mặc như nhau mà sẽ có sự phân biệt theo tuổi tác, tầng lớp xã hội và thậm chí theo từng mùa.
Lịch sử của Kimono
Kimono đã trở thành quốc phục Nhật Bản trong suốt hơn 1000 năm qua. Và để có được bộ Kimono hoàn thiện như ngày nay là cả một quá trình thay đổi qua 5 giai đoạn khác nhau trong lịch sử Nhật Bản để phù hợp với nền văn hóa của từng giai đoạn đó.
Kimono thời kỳ Heian (794-1185) là những bộ Kimono đầy màu sắc với nhiều lớp áo. Thường dân chỉ những bộ Kimono với 12 lớp áo, trong khi giới hoàng tộc mặc những bộ Kimono có đến 16 lớp.
Kimono thời Kamakura (1192-1333) vào giai đoạn này, kinh tế Nhật Bản chủ yếu dựa vào quân sự, quyền hành tập trung vào các Shogun (võ sĩ), xuất hiện tầng lớp binh sĩ và quân nhân. Những bộ Kimono cầu kỹ đã không còn được ưa chuộng mà thay vào đó là những bộ Kimono ngắn tay, nhẹ nhàng, đơn giản.
Kimono thời Edo (1603-1868), thời kỳ này với sự du nhập của phương Tây, người Nhật ít mặc Kimono hơn trước, những bộ Âu phục dần trở nên phổ biến hơn. Việc mặc Kimono hàng ngày đã không còn nữa. Tuy nhiên, trong giai đoạn này đã cho ra đời một điểm nhấn của bộ Kimono, thắt lưng Obi. Chiếc thắt lưng Obi không chỉ giúp tạo sự gọn gàng, mà còn có tác dụng trang trí, mang tính thẩm mỹ rất cao, tôn thêm dáng vẻ của bộ trang phục cũng như người mặc nó.
Kimono thời Meiji (1868- 1912), thời kỳ này phụ nữ đã bắt đầu đi làm, không đơn thuần chỉ ở nhà làm nội trợ nữa, vì thế Kimono thời kì này đòi hỏi sự gọn gàng, không quá cầu kỳ để thuận tiện cho công việc.
Kimono thời Showa (1926-1989), đây là giai đoạn Nhật Bản tham gia vào thế chiến 2 và giai đoạn Nhật Bản phục hồi nền kinh tế từ sau thế chiến. Khi nền kinh tế dần được hồi phục thì việc mặc Kimono cũng bắt đầu được phục hồi và trở nên được ưa chuộng. Mặc dù vẫn chịu ảnh hưởng của thời trang phương Tây, song Kimono vẫn giữ được nguyên vẹn hình dáng ban đầu và bớt kiểu cách, chi tiết rườm rà cũng được bỏ đi.
Cấu tạo của kimono: Kimono gồm có 4 mảnh chính: hai mảnh làm nên thân áo, hai mảnh làm thành tay áo. Các mảnh nhỏ còn lại làm nên cổ áo và miếng lót hẹp.
Cấu tạo của một Kimono
Một bộ Kimono bình thường được thiết kế theo một phong cách tự do, được nhuộm màu toàn bộ bề mặt hoặc dọc theo đường viền. Trước đây người ta mặc Kimono nhiều lớp với màu sắc khác nhau nhưng ngày nay người ta chỉ mặc đơn giản mặc một lớp áo Kimono phủ bên ngoài một lớp áo lót.
Kimono có thể được trang trí bằng các hoa văn thêu hoặc nhuộm. Có hai cách tạo màu sắc, hoa văn cho Kimono. Thứ nhất là sử dụng vải Tsumugi dệt từ những sợi nhuộm màu khác nhau và Tsumugi Kimono khi may xong sẽ có luôn cả màu sắc lẫn hoa văn. Thứ hai là Kimono may từ vải trắng với tên gọi là Iromuji Kimono, sau đó mới đem vải trắng đi nhuộm và vẽ hoặc thêu họa tiết lên trên.
Tuân thủ nguyên tắc khi mặc Kimono: Cách thức mặc Kimono khá phức tạp và có những nguyên tắc riêng. Kimono phải quấn từ bên phải vào trước rồi mới đến bên trái và chỉ quấn ngược lại khi đi dự tang lễ.
Nguyên tắc mặc Kimono phải quấn từ bên phải vào trước rồi mới đến bên trái và chỉ quấn ngược lại khi đi dự tang lễ. Sự đa dạng của Kimono
Furisode: là loại áo dùng để mặc trong những ngày lễ lớn, như khi đi dự đám cưới hay dự một buổi tiệc trà. Đặc biệt Furisode chỉ dành riêng cho những cô gái chưa có chồng. Một trong những điểm đặc biệt của Furisode là ống tay áo rất dài và rộng để che kín được đôi tay và Kimono Furisode thường sẽ là màu sắc tươi sáng và làm bằng lụa chất lượng tốt.
Kimono Furisode thường có màu sắc tươi sáng và làm bằng lụa chất lượng tốt. Theo văn hóa Nhật Bản, các cô gái khi tròn 20 tuổi sẽ diễn ra nghi lễ trưởng thành và đó là lúc họ được mặc Furisode. Trong xã hội của Nhật, mặc Furisode là một tuyên bố rõ ràng rằng đó là một cô gái độc thân đã sẵn sàng để kết hôn.
Một chiếc Furisode thường có giá là 15.000 USD. Giá của một chiếc Furisode tùy thuộc vào chất liệu vải, kiểu dáng và tay nghề của người may. Một chiếc Furisode thường có giá là 15.000 USD.
Yukata: là một loại Kimono làm bằng cotton bình thường, dùng để mặc trong mùa hè. Yukata không cầu kì như Furisode.Theo truyền thống xưa, áo Yukata thường chỉ có hai kiểu là trắng – xanh đen hoặc xanh đen- trắng, nhưng trong một vài năm trở lại đây áo Yukata đã được thiết kế với nhiều màu sắc nổi bật hơn.
Yukata - loại Kimono đơn giản nhất và thông dụng nhất Thời xa xưa, áo Yukata chỉ dùng để mặc ở nhà sau khi vừa tắm xong . Nhưng ngày nay, áo Yukata rất được ưa chuộng (cả đàn ông lẫn phụ nữ đều có thể mặc). Cách thiết kế đơn giản của Yukata là để các cô gái Nhật có thể mặc mà không cần sự giúp đỡ (sau vài lần tập là họ có thể dễ dàng mặc được, bởi Yukata không cầu kì như Furisode).
Yukata thường dùng để mặc trong ngày Bon-Odori (Ngày hội nhảy truyền thống của Nhật vào mùa hè) và các cuộc hội hè. Hơn nữa, Yukata còn được sử dụng rộng rãi trong các quán trọ truyền thống của Nhật.
Yukata - loại Kimono đơn giản nhất và thông dụng nhất Houmongi Kimono: là trang phục đi lễ của phụ nữ đã có chồng. Lúc này họ sẽ không còn được mặc Furisode. Loại Kimono này thường được dùng trong khi đi tham dự một đám cưới hay tiệc trà hoặc khi đón tiếp một cuộc viếng thăm trang trọng, người phụ nữ sẽ mặc áo Houmongi.
Houmongi trang phục đi lễ của phụ nữ đã có chồng
Tomesode Kimono: là loại áo Kimono dành cho phụ nữ đã kết hôn cũng có ý nghĩa như Houmongi song sự khác biệt duy nhất chính là Tomesode sẽ có đính gia huy tượng trưng cho họ tộc bên chồng của người phụ nữ và đây là dạng áo Kimono chỉ mặc vào các dịp lễ trang trọng trong họ hàng như là đám cưới.
Tomesode Kimono dành cho phụ nữ đã kết hôn và có đính gia huy tượng trưng cho họ tộc bên chồng Nửa trên của Tomesode sẽ là màu đen nhưng từ chiếc thắt lưng thêu và nửa dưới của Tomesode có màu sắc rất sặc sỡ và sáng để phân biệt với Kimono Houmongi.
Tomesode Kimono dành cho phụ nữ đã kết hôn. Mofuku Kimono: Chỉ được dùng để đi dự đám tang của họ hàng gần. Toàn bộ chiếc Kimono loại này có màu đen.
Mofoku Kimono Toàn bộ chiếc Kimono loại này có màu đen.
Shiromaku Kimono: có thể gọi đây là trang phục cưới truyền thống của người cô gái Nhật bởi nếu đám cưới diễn ra theo truyền thống thì cô dâu sẽ mặc loại Kimono này với tên gọi Shiromaku. Kimono Shiromaku có áo rất dài, có thể chạm đất và tỏa tròn ra. Chính vì vậy, cô dâu phải có sự giúp đỡ của một người đi kèm theo thì mới có thể đi lại trong chiếc Kimono này. Và màu trắng là màu duy nhất của Shiromaku Kimono vì nó tượng trưng cho sự tinh khiết của cô dâu cả về thể xác lẫn tinh thần.
Shiromaku Kimono với màu trắng là màu duy nhất tượng trưng cho sự tinh khiết của cô dâu Đa số mọi người chỉ thuê loại Kimono này bởi nó chỉ được sử dụng trong một ngày, tuy nhiên, giá cho thuê của một chiếc Shiromaku cũng lên tới 5.000 USD.
Tsumugi Kimono: đây là kiểu áo dành cho tầng lớp nông dân và thường dân
Tsugumi Kimono kiểu áo dành cho tầng lớp nông dân và thường dân Tsukesage Kimono: này được trang trí theo dạng hoa văn chạy dọc theo thân và lưng áo rồi gắp nhau ở đỉnh vai, áo này được mặc vào các buổi tiệc tùng trà đạo, cắm hoa và đám cưới của bạn bè.
Tsukasage Kimono dùng cho tiệc trà đạo, cắm hoa và đám cưới bạn bè
Mỗi bộ Kimono đều được làm thủ công và mang tính đơn chiếc. Đó là một tác phẩm nghệ thuật công phu, tỉ mẩm từ khâu chọn vải, kết hợp màu sắc, trang trí hoa văn và lựa chọn các phụ kiện đi cùng. Đôi khi một bộ Kimono gắn bó với chủ nhân của nó suốt cả cuộc đời.
Tuy nhiên một sự thật hiện nay ngành công nghiệp Kimono Nhật Bản đang phải đối mặt chính là sự sụt giảm nghiêm trọng gần 60% về nhu cầu Kimono của người Nhật. Nếu như trước đây Kimono là trang phục thường ngày của người dân Nhật Bản thì việc mở cửa, mở rộng thông thương với nước ngoài đã du nhập các loại quần áo phương Tây vào Nhật Bản. Với sự tiện lợi, thoải mái, các bộ quần áo này ngày càng được ưa chuộng hơn và Kimono dần trở thành lễ phục trong các đám cưới, đám tang, tiệc gia đình… của người Nhật.
Kimono dần trở thành lễ phục trong các đám cưới Những quy tắc bất di bất dịch của việc mặc Kimono như mùa nào thì mặc màu sắc nào, lứa tuổi nào phải mặc Kimono cho phù hợp, còn cả việc lựa chọn vải để phù hợp với từng loại Kimono. Việc di chuyển như thế nào để Kimono thẳng thớm, không làm Kimono bị nhăn. Tất cả những điều này làm bất cứ người phụ nữ Nhật nào cũng cảm thấy không thoải mái khi mặc Kimono. Mặc Kimono cũng cần phải học những nguyên tắc trước sau, trái phải, phụ kiện đi kèm… Việc mặc một bộ Kimono chính thống thường kéo dài từ 1- 2 giờ đồng hồ với việc mặc 3 lượt áo Kimono, thắt 7 lần và đeo 2 dải dây lưng Obi, cài tram, bới tóc... Một dải dây lưng Obi dài đến 4,2 mét, rộng 30 cm và có hơn 100 kiểu thắt dây lưng Obi được quấn sát vào người mặc.
Có hơn 100 kiểu thắt dây lưng Obi được quấn sát vào người mặc
Sau khi hoàn thành việc mặc Kimono, người phụ nữ Nhật Bản sẽ phải mang thêm trên người từ 7 – 10 kg trọng lượng của một bộ Kimono hoàn chỉnh. Đây quả thật là một cực hình với bất kì những ai mặc Kimono chứ không chỉ riêng gì phụ nữ Nhật Bản.
Mặc Kimono đòi hỏi sự khéo léo, có kiến thức của người mặc, sự luyện tập thành thạo đôi khi còn cần phải có người hỗ trợ mới có thể mặc hoàn chỉnh một bộ Kimono. Ngay cả một geisha luôn mặc Kimono mỗi ngày còn phải nói rằng “mặc kimono giống như một trận chiến”. Như vậy có thể thấy sự chịu đựng của phụ nữ Nhật khi mặc Kimono và họ không còn thật sự muốn mặc nó nữa.
Một geisha trong trang phuc Kimono
Và một điều quan trọng, chi phối nhiều nhất chính là giá thành của một bộ Kimono không hề thấp. Kimono phải đặt may ở cửa tiệm chuyên may Kimono với giá thành gần xấp xỉ 10.000 USD và nếu bao gồm cả lót, thắt lưng Obi, vớ, dép và các phụ kiện, có thể vượt quá 20.000 USD, trong đó Obi đã chiếm đến vài ngàn USD.
Một chiếc thắt lưng Obi có giá đến vài ngàn USD.
Hàng loạt ý tưởng được đưa ra nhằm khôi phục truyền thống mặc Kimono từ các công ty, doanh nghiệp như các bữa tiệc Kimono, lớp học về Kimono, thậm chí còn cho cả nhân viên đến nhà khách hàng để giúp mặc Kimono. Những sự cách tân về vải vóc như từ lụa nhuộm truyền thống chuyển sang vải làm từ máy, cách may Kimono.
Một cửa tiệm chuyên may Kimono
Chi phí phụ kiện cũng được giảm bớt để Kimono phù hợp với túi tiền, nhu cầu của người Nhật hiện nay để Kimono không còn “Đẹp nhưng đắt, hấp dẫn nhưng không tiện lợi” trong suy nghĩ người Nhật Bản.
Xem phản hồi
Gửi phản hồi