Trà đạo hay Zen tea là một nét văn hóa đặc trưng đã được hình thành từ rất lâu đời tại Nhật Bản, đây không chỉ đơn giản là uống trà mà nó còn ẩn chứa cả nghệ thuật cuộc sống trong việc pha và thưởng thức một tách trà. Hôm nay hãy cùng UniViet khám phá cách trải nghiệm trà đạo của Nhật Bản nhé!
NGUỒN GỐC CỦA TRÀ ĐẠO NHẬT BẢN
Theo truyền thuyết của Nhật Bản, vào khoảng thời gian cuối thế kỷ 12, có vị cao tăng người Nhật là sư Eisai (1141-1215), sang Trung Hoa để tham vấn học đạo. Khi trở về nước, ngài mang theo một số hạt trà về trồng trong sân chùa. Sau này chính Eisai này đã sáng tác ra cuốn "Khiết Trà Dưỡng Sinh Ký" (Kissa Yojoki), nội dung ghi lại mọi chuyện liên quan tới thú uống trà.
Từ đó, dần dần công dụng giúp thư giãn lẫn tính hấp dẫn đặc biệt của hương vị trà đã thu hút rất nhiều người dân Nhật đến với thú uống trà. Họ đã kết hợp thú uống trà với tinh thần Thiền của Phật giáo để nâng cao nghệ thuật thưởng thức trà, phát triển nghệ thuật này trở thành trà đạo (chado, 茶道), một sản phẩm đặc sắc thuần Nhật.
TRÀ ĐẠO KHÔNG CHỈ LÀ PHÉP TẮC UỐNG TRÀ MÀ LÀ CẢ MỘT NGHỆ THUẬT
Không dừng lại ở việc pha trà và uống trà, trà đạo của người Nhật còn là một phương tiện hữu hiệu nhằm làm trong sạch tâm hồn bằng cách hòa mình với thiên nhiên, từ đó tu tâm dưỡng tính để đạt giác ngộ. Bốn nguyên tắc cơ bản của Trà đạo bao gồm Hòa - Kính - Thanh - Tịch.
“Hòa” có nghĩa là sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, sự hòa hợp giữa trà nhân với các dụng cụ pha trà. “Kính” là lòng kính trọng, sự tôn kính đối với người khác, thể hiện sự tri ân cuộc sống. Khi lòng tôn kính với vạn vật đạt tới sự không phân biệt thì tấm lòng trở nên thanh thản, yên tĩnh, thể hiện sự thanh tịnh, đó chính là ý nghĩa của chữ “thanh”. “Tịch” có nghĩa là sự vắng lặng, tĩnh lặng mang đến cho con người giảm giác yên tĩnh, vắng vẻ.
Ngoài nghi thức độc đáo về cách pha trà và thưởng trà, bộ trà và phòng trà cũng được bày trí cẩn thận. Trong phòng sẽ có những bức tranh và thư pháp toát lên vẻ thanh lịch. Một số bộ trà khá đắt tiền do lịch sử lâu đời hoặc do nó là thiết kế của các nghệ nhân bậc thầy.
Tại Nhật Bản, nơi lịch sử và văn hóa được coi trọng, nhiều trường cao đẳng và đại học có “khoa trà đạo”. Đa số sinh viên theo học là nữ giới. Đặc biệt, phụ nữ sống ở Kyoto gần như đều học trà đạo. Ngoài ra, “Văn hóa trà” sẽ được tổ chức vào giữa tháng 10 hàng năm. Nó sẽ được chia thành các cấp từ 1 đến 4 và có các phòng thi trong cả nước.
TRÀ THẤT
Nơi trải nghiệm trà đạo được gọi là phòng trà, là một căn phòng nhỏ dành riêng cho việc uống trà . Trong nhà được trang bị các hốc, bếp lò, và các dụng cụ như nước đun sôi, trà. Dụng cụ làm sạch được đặt trong một túp lều gọi là nhà nước. Các cửa sổ được làm bằng giấy. Bức tường được treo thư pháp và tranh. Những chiếc bình được sắp xếp và cắm hoa theo mùa.
PHƯƠNG PHÁP VÀ NGHI THỨC THƯỞNG THỨC TRÀ ĐẠO NHẬT BẢN
LƯU Ý TRƯỚC KHI UỐNG TRÀ
- Xin vui lòng không đeo tất cả các loại đồ trang sức kim loại và đồng hồ. Bởi vì bộ trà là đồ có giá trị. Sẽ thật thô lỗ nếu bạn không chú ý đến việc đeo đồng hồ để uống trà.
- Phụ nữ không nên mặc váy ngắn và đàn ông nên mang tất trắng.
- Không sử dụng nước hoa quá thơm. Mặc dù trà đạo Nhật Bản hiện nay có nhiều loại matcha, sencha, trà đạo đen, trà kumbu và trà kiều mạch. Nhưng trà đạo chủ yếu đề cập đến matcha. Matcha có mùa hương rất độc đáo. Nếu mùi hương của nước hoa quá nặng bạn sẽ bị xem là bất lịch sự.
PHƯƠNG PHÁP VÀ NGHI THỨC PHA TRÀ
ĐẶT MATCHA VÀO BÁT TRÀ
Nghệ nhân pha trà sẽ lấy trà từ bình và đặt vào bát. Có thể họ sẽ cho thêm táu tàu vào trà. Nếu bạn muốn vị trà nhạt thì chỉ cho 2g. Đậm hơn thì nên sử dụng 4g.
ĐỒ UỐNG NÓNG
Nghệ nhân sẽ sử dụng một chiếc thìa lớn bằng tre để múc nước nóng từ bếp đổ vào bát trà. Nhiệt độ nước thường khoảng 80 độ.
KHUẤY MATCHA
Tiếp theo, khuấy matcha bằng bàn chải tre để. Sẽ mất khoảng 1 phút để khuấy. Bàn chải tre hình trụ này được gọi là samovar và là vật dụng quan trọng nhất cho trà.
JINGCHA
Quá trình 1 đến 3 ở trên được gọi là “trà điểm”. Sau đó, bát trà được đặt trên bàn tay phải. Mặt trước của bát trà được xoay theo hướng của khách. Lòng bàn tay trái được đặt nhẹ dưới đáy bát, và tay phải đang nhẹ nhàng vuốt ve bát trà để thể hiện sự tôn trọng trà.
PHƯƠNG PHÁP VÀ NGHI THỨC UỐNG TRÀ
RÓT TRÀ
Rót trà cũng là một nghệ thuật và phải tuân theo nguyên tắc thứ tự 1 – 2 – 3 – 4. Loại tách cỡ lớn tầm 70ml, lần đầu rót vào 30ml, sau đó tiếp tục với thứ tự ngược lại 4 – 3 – 2 – 1 mỗi lần 20ml. Tổng cộng tách trà rót là 50ml. Để đảm bảo cho chất lượng của chén trà luôn ở cùng một trạng thái thì khi rót trà vào tách đều có chừng mực. Người rót trà cần dùng mắt để quan sát xem màu sắc của chén trà, dùng mũi để ngửi hương vị trà. Điều này đảm bảo không có sự khác biệt về độ đậm nhạt của trà.
KHI UỐNG TRÀ
Đầu tiên, hãy xoay bát trà theo chiều kim đồng hồ. Sau đó, lòng bàn tay trái đặt dưới đáy bát. Tay phải vuốt ve bát trà và đồ uống. Khi uống, bạn phải tập trung vào bát trà thay vì nhìn xung quanh. Sau khi uống, xoay mặt trước của bát trà ngược chiều kim đồng hồ về hướng chính của nghệ nhân pha trà. Sau đó, bạn có thể nói chuyện với người nghệ nhân ấy.
SAU KHI UỐNG TRÀ
Nếu bạn đang uống trà loãng, bạn nên uống hết phải lau cạnh bát khi uống xong. Nếu đó là trà mạnh, bạn không cần phải uống tất cả. Tuy nhiên, khi uống xong, bạn cũng phải lau cạnh bát. Khi lau, chỉ sử dụng ngón tay cái và ngón trỏ.
BÁNH NGỌT
Bánh ngọt như là wagashi được dùng trước khi uống trà sẽ làm cho khách cảm nhận hương vị đậm đà đặc sắc của trà.
LƯU Ý
Với người thưởng trà cũng có những yêu cầu như: Thái độ kính trọng và cách thưởng thức khá thú vị. Họ luôn dùng vài miếng bánh ngọt để sử dụng cùng với trà. Và việc ăn như thế nào, uống như thế nào thể hiện được vị thế và kiến thức hay nền tảng giáo dục của người đó.
Trà đạo chính là nét đặc sắc độc đáo của văn hóa Nhật Bản. Nếu đến Nhật Bản mà không trải nghiệm trà đạo thì sẽ là một điều vô cùng đáng tiếc. Vì thế hãy cùng với UniViet Travel trải nghiệm nét văn hóa độc đáo này qua tour ĐÓN GIÁNG SINH TẠI NHẬT BẢN.
Xem phản hồi
Gửi phản hồi